මෙතැනදි, ඩිමෙන්ෂියාව පිළිබඳ සොයා බලන, සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයෙක් විසින් භාවිත කරන පරික්ෂණ කාර්ණ ප්‍රධාන වර්ග දෙකකට වෙන් කරන්න පුළුවන්. එකක්, Screening tests. ඒ කියන්නේ අදාල පුද්ගලයා ඩිමෙන්ෂියා තත්ත්වය හෝ ආසන්න තත්ත්වයක සිටිනවා යැයි සැක කළ හැකිද කියල හොයන පරික්ෂණ. මේවා කිසිසේත්ම, රෝග විනිශ්චක පරික්ෂණ (Diagnostic tests) ලෙස සැලකෙන්නේ නැහැ. තව විදියකින් කිව්වොත් screening test වලින් පමණක්ම ඩිමෙන්ෂියා තත්ත්වය සඳහා වෛද්‍ය විනිශ්චයක් (Medical diagnosis) දීම පිළිගන්නා වෘත්තිකයෙක් විසින් කරන්නේ නැහැ. එහෙම නැත්නම් එවැනි උත්සාහයකදි ලැබෙන "රෝග විනිශ්චය" ඉතා නිවැරදි එකක් නොවීමට ඉඩ තිබෙනවා.
සිදු විය යුත්තේ, මෙම ස්ක්‍රීනින්ස් වලින්, සැක මතුවන අවස්ථා , එහෙමත් නැත්නම් , බුද්ධිමය, මානසික හැකියාමය තත්ත්වය ගැන අවදානමක් , සැකයක් හඳුනාගන්නා අවස්ථාවකදි, අනෙක් පරික්ෂණ, රැධීර රසායන පරික්ෂණ, පොදු ශාරීරික පරික්ෂණ, චර්යාමය පරික්ෂණ , මොළයේ ස්කෑනින් පරික්ෂණ වගේ (සහ තවත් අවස්ථා වලදී ජාන පරික්ෂණ) පරික්ෂණ ගණනාවක් අවසානයේ තමයි නිවැරදි හෝ වඩාත් සාර්ථක "රෝග විනිශ්චයක්" ලබා දෙන්නේ.
කෙසේ වෙතත්, ඒ වගකීම අදාල සෞඛ්‍යය වෘත්තිකයන් කරන අතරේ, අපි පෙර කී මූලික පරික්ෂණ, screening tests කිහිපයක් ගැන කතා කරමු.
බහුලවම යොදා ගන්නා screenings අතරේ, Mini-Mental State Examination (MMSE),Montreal Cognitive Assessment (MoCA),Clock Drawing Test (CDT),Short Blessed Test (SBT),General Practitioner Assessment of Cognition (GPCOG),Rapid Cognitive Screen (RCS),Addenbrooke's Cognitive Examination (ACE),Mini-cog,Brief Interview for Mental Status (BIMS) වගේ පරික්ෂණ තිබෙනවා.
මේ සියල්ලම ගැන මෙතැන සාකච්ඡා කරන්න උත්සාහ කරන්නේ නැහැ. නමුත්, සෞඛ්‍යය වෘත්තියෙක්ට වගේම සාමාන්‍ය ප්‍රජාවටත් තේරුම් ගන්නට පහසු පරික්ෂණයක් වන MoCA පරික්ෂණයේ සටහන මේ සමඟ තිබෙනවා. කියවා ඔබට අදහසක් ගන්නට පුළුවන් වේවි. ඒ වගේම, Mini-Cog පරික්ෂණයේ ආකෘතියත් එකතු කළා. වැදගත්ම, මේ තොරුතුරු එකතු කළේ, ඔබම ඔබේ තත්ත්වය පරික්ෂා කරගන්න හෝ ඔබේ පවුලේ සාමාජිකයා ගැන ස්වයං පරික්ෂාවකට යොමු කිරීමට නොවෙයි. යම් අදහසක් ලබා ගැනීමට.
මෙම පරික්ෂණ මෙහෙයවීම, අගැයුම් කිරීම කළ යුත්තේ, ඩිමෙන්ෂියා තත්ත්වය පිළිබද විශේෂ පුහුණූවක් ඇති සෞඛ්‍යය වෘත්තියෙක් විසින් පමණයි. එවිටයි අදාල පරික්ෂණයේ ප්‍රථිපල වඩාත් සාර්ථකව හඳුනාගත හැක්කේ.
No comments:
Post a Comment